Books of Interest

Permanent URI for this collection

https://repository.museumsiam.org/handle/6622252777/783

Browse

Browsing Books of Interest by Title

Now showing 1 - 24 of 149
  • Item
    ก่อร่างสร้างเมือง จากชุมชนบางกอกสู่กรุงรัตนโกสินทร์ : ข้อมูลใหม่จากหลักฐานทางโบราณคดี
    ( 2025-04-10) รศ.ดร.กรรณิการ์ สุธีรัตนาภิรมย์
    ก่อร่างสร้างเมือง จากชุมชนบางกอกสู่กรุงรัตนโกสินทร์ : ข้อมูลใหม่จากหลักฐานทางโบราณคดี (เลขเรียกหนังสือ DS571 ก45 2559) โดย รศ.ดร.กรรณิการ์ สุธีรัตนาภิรมย์ ที่ได้เรียบเรียงข้อมูลจากหลักฐานทางโบราณคดีในการขุดค้นทั้งฝั่งพระนคร และฝั่งธนบุรี ยิ่งโดยเฉพาะทางฝั่งธนบุรีที่ระหว่างการก่อสร้างอาคารโรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์ “น่าสังเกตว่าด้านทิศเหนือของฝั่งธนบุรี ตั้งแต่มุมแม่น้ำเจ้าพระยาตัดกับคลองบางกอกน้อย ยาวไปจนถึงแถบวัดอรุณอมรินทร์และแถบสถานีรถไฟธนบุรีในปัจจุบัน เมื่อมีการขุดเจาะใต้พื้นดินเพื่อทำถนนหรือคลองระบายน้ำ มักจะพบไม้ปลายแหลม แนวอิฐ และโบราณวัตถุเป็นจำนวนมาก อย่างเช่นในขณะนี้ กรมศิลปากรได้สำรวจและศึกษาร่องรอยของโบราณสถานก่อด้วยอิฐ อาจเป็นพื้นโบราณสถาน ถนนโบราณ แนวกำแพงอย่างใดอย่างหนึ่ง บริเวณใกล้กับคลองคูเมืองเดิมธนบุรีที่ถูกถมไปแล้ว ปัจจุบันอยู่บริเวณใต้สะพานอรุณอัมรินทร์” “ด้วยพื้นที่ทางตอนเหนือของกรุงธนบุรีเป็นพื้นที่โล่ง อันเป็นพื้นที่รางรถไฟเดิมที่ไม่ได้ใช้งานแล้วและเป็นที่จอดรถ หากมีการศึกษาและเก็บข้อมูลหลักฐานทางโบราณคดีอย่างเป็นระบบ จะทำให้สามารถตอบคำถามเรื่องการใช้พื้นที่ของเมืองได้”
  • Item
    ตำนานเมืองเหนือ
    ( 2025-04-03) สงวน โชติสุขรัตน์
    ตำนานเมืองเหนือ (เลขเรียกหนังสือ DS588.ห7 ส25 2508) โดยสงวน โชติสุขรัตน์ ที่ได้รวบรวมตำนานและประวัติศาสตร์ของเมืองเหนือ ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือตำนานการสร้างวัดเจดีย์หลวงซึ่งว่ากันว่าเมื่อครั้งพระยาแสนเมืองมาได้ให้เหล่าเสนาอำมาตย์ขุดรากพระเจดีย์ก็ได้เกิดเหตุอัศจรรย์ทั้งหลาย ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือเหตุแผ่นดินไหว ซึ่งในยุคสมัยนั้นถือว่าเป็นนิมิตหมายที่ดีในการที่จะสร้างพระเจดีย์หลวง ซึ่งพระธาตุเจดีย์หลวงนี้ใช้เวลาหลายปีจึงก่อสร้างแล้วเสร็จ จนในปี พ.ศ.2088 สมัยพระมหาเทวีจิรประภา ได้เกิดมีพายุใหญ่ และแผ่นดินไหวจนทำให้เจดีย์พังลงมา “ครั้นต่อมาในปี พ.ศ.2088 ครั้งนั้น เมืองเชียงใหม่ว่างกษัตริย์ พระนางจิรประภามหาเทวีครองรักษาราชบัลลังก์อยู่ เป็นเวลาภายหลังที่พระเจ้าติโลกราชทรงสร้างเจดีย์หลวงนี้ได้ 91 ปี ก็เกิดมีพายุใหญ่ และฝนตกหนักตลอดวันและแผ่นดินไหว ครั้นในเวลาเย็นยอดพระเจดีย์หลวง วัดพระสิงห์ และวัดบุปผาราม (สวนดอก) ก็หักลงมาเหลือแค่คอระฆังดังที่ปรากฏอยู่นี้” และในช่วงเกิดแผ่นดินไหวดังกล่าว ทางกรุงศรีอยุธยาก็น่าจะได้รับแรงสั่นสะเทือนด้วยเช่นเดียวกัน จึงได้มีการบันทึกในพระราชพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐโดยได้ระบุถึงการเกิดแผ่นดินไหวจนทำให้ช้างต้นบาดเจ็บ และเป็นหนึ่งในฉากสำคัญในภาพยนตร์สุริโยทัยที่เกิดแผ่นดินไหวในช่วงพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของพระยอดฟ้า
  • Item
    ทำโดยไทย Made by Thai (เลขเรียกหนังสือ N410.M53 2022)
    ( 2025-01-16) Michel Bohbot
    หนังสือ “Made by Thai” เล่มนี้จะพาคุณไปสำรวจสถานการณ์ของวงการศิลปะไทยในเบื้องต้น ซึ่งเนื้อหาในหนังสือเล่มนี้นั้นจะนำเสนอภาพรวมของศิลปะในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นศิลปิน แกลเลอรี่ งานศิลปะในรูปแบบต่าง ๆ นักเขียน นักสะสมและนักออกแบบของประเทศและอื่น ๆ ในช่วงเวลาหนึ่งซึ่งบรรยายผ่านการสัมภาษณ์กับศิลปินถึงแนวคิด ที่มา และแรงบรรดาใจในการสร้างผลงานออกมาให้โดดเด่นและเตะตาผู้คนได้อย่างน่าสนใจ นอกจากนี้หนังสือ “Made by Thai” (เลขเรียกหนังสือ N410.M53 2022) ยังเป็นหนึ่งในผลงานคอลเลกชัน Made by... โดยมีหนังสือ Made by Chinese และ Made by Indians ซึ่งเป็นหนังสือที่อยู่ในคอลเลกชั่นเดียวกัน “ Made by Thai” (เลขเรียกหนังสือ N410.M53 2022) เล่มนี้เป็นหนังสือศิลปะที่ชนะใจผู้คนมากมายทั้งศิลปิน ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ นักสะสมงานศิลปะ ไม่เพียงแต่ในประเทศไทย แต่ยังรวมถึงในเอเชีย ยุโรป และส่วนอื่นๆ ของโลกอีกด้วย ผลงานในแต่ละชุดของคอลเลกชั่น Made by นั้นได้สร้างแรงบันดาลใจให้กับโปรเจ็กต์แยกย่อยของศิลปินคนอื่น ๆ ผ่านผลงานของพวกเขา ซึ่งได้รับความนิยมอย่างล้นหลาม
  • Item
    นายใน สมัยรัชกาลที่ ๖ (เลขเรียกหนังสือ GT3510 ช225น 2556)
    ( 2025-06-21) ชานันท์ ยอดหงษ์
    วิเคราะห์พระราชกรณียกิจพระราชนิยม พระบรมราชวินิจฉัยเกี่ยวกับความเป็นชายของรัชกาลที่ 6 รวมถึงบทบาทของ "นายใน" ในพระราชสำนักสมัยรัชกาลที่ 6 นายในหรือข้าราชบริพารที่เป็นผู้ชายและอยู่ใกล้ชิดพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวในฐานะข้าราชสำนักฝ่ายในและพระสหาย เป็นปรากฏการณ์ใหม่ที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในพระราชสำนัก ซึ่งผู้เขียนสนใจในปรากฏการณ์ดังกล่าวจึงสนใจศึกษา ขณะเดียวกัน รัชกาลที่ 6 ทรงพยายามกำหนดความเป็นชายให้สอดคล้องกับรัฐรูปแบบใหม่ที่เป็นรัฐประชาชาติ โดยผ่านกระบวนการต่างๆ ที่นำเข้าจากประเทศอังกฤษ เช่น สมโสรกีฬา ฟุตบอล หนังสือพิมพ์ ละคร งานพระราชนิพนธ์ ตลอดจนลูกเสือ เสือป่า และเหล่านายในพวกนี้เองที่คอยถวายงานรับใช้ใกล้เบื้องพระยุคลบาทเพื่อสนองงานเหล่านั้น
  • Item
    แนะนำวารสาร สารคดี มิตร ชัยบัญชา เมษายน 2566
    ( 2024-10-10)
    ฉบับเดือนเมษายน 2566 ภาพปกมิตร ชัยบัญชา ที่รวบรวมเรื่องราวของมิตร ชัยบัญชา ในด้านต่างๆ ทั้งในส่วนของภาพยนตร์ ชีวิตส่วนตัว และการเสียชีวิต ที่ทำให้เกิดการผลกระทบแก่วงการภาพยนตร์ไทยเป็นอย่างมาก เหมือนอย่างที่ สุรัสน์ พุกกะเวส หนึ่งในผู้นำพามิตร ชัยบัญชา ได้กล่าวว่า “ผู้อำนวยการสร้างหลายคนโดยเฉพาะที่กู้หนี้ยืมสินคนอื่นมาสร้าง และได้ถ่ายไปบ้างแล้วแต่ยังไม่เสร็จสิ้น ซึ่งมีอยู่เป็นจำนวนมาก เมื่อพระเอกมาตายจากเช่นนี้จะต้องเป็นหนี้สินเพิ่มขึ้น นี่เป็นปรากฎการณ์อันสลดครั้งแรกของวงการภาพยนตร์ไทย เพราะไม่เคยมีพระเอกตายก่อนจบเรื่อง และหนังก็ไม่มากมายเหมือนพระเอกมิตร จะว่าเป็นพระเอกคนแรกของโลกก็ว่าได้ ที่เสียชีวิตลงกลางคันทั้งๆที่หนังยังรอคิวถ่ายอยู่หลายสิบเรื่อง ผมพูดอะไรไม่ถูกแล้ว”
  • Item
    แนะนำหนังสือ : “ สงครามโลก 1,2 (ฉบับสมบูรณ์) World War I,II ประวัติศาสตร์การเข่นฆ่าที่โลกต้องเรียนรู้ [D 521 .ว65 2555]
    ( 2022-01-27) ระชัย โชคมุกดา
    วันที่ 27 มกราคม เป็นวันรำลึกถึงเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ไม่ว่าในยุคสมัยใด การทำสงคราม ย่อมมีผู้บาดเจ็บล้มตาย การสูญเสีย ความโหดร้ายของสงครามนำมาสู่การเข่นฆ่าอย่างไร้ความปราณี ในสมัยสงครามโลกครั้ง 2 มีรอยบาดแผลสำคัญที่จารไว้ในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ คือ เหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ยิวโดยนาซี ซึ่งรวมไปถึงการฆ่าผู้คนในค่ายกักกันในกรณีต่างๆ อย่างไร้มนุษยธรรม การล้างชาติพันธุ์โดยนาซีได้สังหารชาวยิว ในทวีปยุโรปเป็นจำนวนอย่างน้อย 6 ล้านคน รวมไปถึงเชื้อชาติอื่นๆ อีกที่ถูกพวกนาซีลงความเห็นว่าเป็นพวกที่ “ไม่คู่ควร” “หรือต่ำกว่ามนุษย์” (รวมไปถึงผู้ที่ทุพพลภาพ ผู้ที่มีอาการป่วยทางจิต เชลยสงครามโซเวียต พวกรักร่วมเพศ สมาคมฟรีเมสัน ผู้นับถือลัทธิพยานพระเยโฮวาห์และชาวยิปซี) โดยเป็นส่วนหนึ่งของการถอนรากถอนโคนอย่างจงใจ และได้รีบการดดำเนินการโดยรัฐบาลฟาสซิสต์นาซี นำโดย อดอลฟ์ ฮิตเลอร์ นอกจากนี้ในที่อื่นๆ ก็มีค่ายกักกันของเชลยชาวโซเวียต เชลยสงครามชาวเยอรมัน เชลยสงครามชาวจีนของทหารญี่ปุ่น สงครามเป็นเครื่องเตือนใจว่ามนุษย์ควรมีทางเลือกที่จะปฏิบัติต่อมนุษย์ผู้เป็นคู่ขัดแย้งด้วยการเคารพในความเป็นมนุษย์ของเขาผู้นั้น เช่นเดียวกับหรือเท่ากับการเคารพตนเองได้
  • Item
    แนะนำหนังสือ : ๑๐๐ รอยอดีต (เลขเรียกหนังสือ DS580.2 .ส435 2562)
    ( 2024-07-10) ส. พลายน้อย
    เรื่องราวเหตุการณ์สำคัญที่เคยเกิดขึ้นกับกรุงรัตนโกสินทร์ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ในบางเรื่องที่อาจไม่เคยรู้มาก่อน ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงด้านชาติและพระมหากษัตริย์ ศาสนา การเมือง การศึกษาและการพยาบาล การท่องเที่ยวและกีฬา การเกษตร อุตสาหกรรม การค้า การสื่อสารและการคมนาคม ศิลปะ วรรณคดี และวัฒนธรรม รวมไปถึงเหตุการณ์สำคัญของบ้านเมือง ซึ่งมีทั้งสิ้น 100 หัวข้อ โดยในแต่ละหัวข้อจะมีเนื้อหาที่สั้น กระชับใช้เวลาในการอ่านไม่นานนัก แต่ได้ความรู้ด้านประวัติศาสตร์ของชาติไทย ความเป็นมาของเรื่องราวทั้งหมดที่เคยเกิดขึ้นและบางเรื่องที่ส่งผลมาจนถึงปัจจุบัน
  • Item
    แนะนำหนังสือ : 6 ตุลา ลืมไม่ลง จำไม่ลง[DS575.35 ธ22 2558]
    ( 2022-10-06) ธงชัย วินิจจกูล
    เลขเรียกหนังสือ DS575.35 ธ22 2558 ความทรงจำ/ความเงียบงันของประวัติศาสตร์บาดแผล เป็นบทเรียนประวัติศาสตร์ครั้งสำคัญที่ชี้ชัดว่า ใครเป็นใครและอะไรเป็นอะไรในสังคมการเมืองไทย หรือวัฒนธรรมที่ไม่เอาโทษกับอาชญากรรม ปล่อยคนทำผิดลอยนวลยังอยู่ในสังคมไทยเป็นปกติเหมือนที่เคยเป็นมา ท่านสามารถอ่านหรือยืมหนังสือดังกล่าวได้ที่ห้องคลังความรู้ ชั้น 2 อาคารสำนักงาน มิวเซียมสยามครับ
  • Item
    แนะนำหนังสือ : 75 ปีวันสันติภาพไทย : บางเรื่องเกี่ยวกับพระบรมวงศานุวงศ์ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 (เลขเรียกหนังสือ DS584 .ป46 2563)
    ( 2024-09-11) ปรีดี พนมยงค์
    “วันสันติภาพไทย คือ โอกาสหนึ่งที่ช่วยเตือนให้เราได้ตระหนักถึงคุณค่าของสันติภาพ ซึ่งแม้ว่าจะเป็นของนามธรรมจับต้องไม่ได้ แต่ก็ถือว่าเป็นของอันประเสริฐยิ่ง ประสบการณ์ความยากลำบากในช่วงสงครามโลกได้ผ่านไปแล้ว เป็นเวลาถึง 7 ทศวรรษ หลังจากนั้นประเทศไทยของเราก็ไม่ต้องเผชิญศึกสงครามใหญ่อีก
  • Item
    แนะนำหนังสือ : Bangkok Shophouses ตึกแถวกรุงเทพฯและชีวิตชาวย่าน (เลขเรียกหนังสือ NA1522.ก4 .ศ74 2565)
    ( 2024-09-11) ศุภชัย วงศ์นพดลเดชา
    “เพราะตึกแถวมีเรื่องราว มันบรรจุประวัติศาสตร์ผ่านองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมผ่านร่องรอยคราบเก่า และยังมีหลากหลายเรื่องเล่า ผ่านวิถีชีวิตของชาวย่านนั้นๆ หนังสือ Bangkok Shophouses จะชวนคุณมาร่วมสังเกต และทำความรู้จักเรื่องราวเหล่านี้ผ่านภาพวาดจากดินสอ ปากกา และสีน้ำ ของตึกแถวในแต่ละย่านของเมืองเก่ากรุงเทพฯ”
  • Item
    แนะนำหนังสือ : Lords of Things : The Fashioning of the Siamese Monarchy's Modern Image [JQ1746 P4 2002]
    ( 2021-10-21) Maurizio Peleggi
    23 ตุลาคม วันปิยมหาราช ครบรอบ 111 ปี วันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว วันนี้ห้องคลังความรู้ขอแนะนำหนังสือเรื่อง “Lords of Things : The Fashioning of the Siamese Monarchy's Modern Image” “Lords of Things” นำเสนอการตีความเกี่ยวกับการพัฒนาสู่ความทันสมัยของสยามประเทศของรัชกาลที่ 5 ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 และต้นศตวรรษที่ 20 ผ่านหลักฐาน แหล่งเนื้อหา และบริบทใหม่ๆ มาอภิปรายในเชิงทฤษฎี โดยมุ่งเน้นไปที่การครอบครองวัตถุที่ล้ำยุค แนวทางการปฏิบัติทางสังคมโดยกลุ่มชนชั้นสูง และการสร้างภาพลักษณ์ในระยะแรกของยุคโลกาภิวัตน์ โดยพิจารณาจากกระแสบริโภคนิยมตามแบบชาติตะวันตก สถาปัตยกรรม และการนำเสนอตนเองต่อสาธารณชนโดยข้าราชสำนัก เพื่อการสร้างอัตลักษณ์ในฐานะอารยชน หนังสือเล่มนี้เหมาะสำหรับนักประวัติศาสตร์ไทยและนักวิชาการด้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่สนใจศึกษาเพิ่มเติมในมิติของสถาบันและกระบวนการทางเศรษฐกิจ หรือการบริหารความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ กระแสวัฒนธรรมข้ามชาติ การล่าอาณานิคม ประเพณีนิยม และความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการบริโภค และ การสร้างตัวตนในยุคสมัยใหม่ หากผู้อ่านท่านใดสนใจหนังสือเล่มนี้ สามารถสมัครสมาชิกยืมคืนหนังสือจากห้องคลังความรู้ หรือมาใช้บริการอ่านได้ที่ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยามนะครับ
  • Item
    แนะนำหนังสือ : Museum at play:Games,Interaction and Learning [AM 7 M 8832 2011]
    ( 2022-10-27) Katy Beale
    เลขเรียกหนังสือ AM 7 M 8832 2011 เรื่องเล่าของการใช้และการประเมินเกมที่มใช้ในกิจการของพิพิธภัณฑ์ ประสบการณ์การใช้และการออกแบบเกม
  • Item
    แนะนำหนังสือ : Telling Our Story :The Arab American National Museum [E 184 A65 T45 2007]
    ( 2022-10-27) Arab American National Museum (Dearborn, Mich.)
    เลขเรียกหนังสือ E 184 A65 T45 2007 เรื่องเล่าตำนานแห่งพิพิธภัณฑ์แห่งชาติของชาวอาหรับอเมริกัน การมาตั้งถิ่นฐานในอเมริกา การพำนักอาศัยและการดำรงอยู่ของวัฒนธรรม
  • Item
    แนะนำหนังสือ : The Art of Statistics : Learning from Data [HA29.5 ช36 2564]
    ( 2022-10-20) David Spiegelhalter ; แปลโดย สุนันทา วรรณสินธ์
    ทุกวันที่ 20 ตุลาคม ถูกกำหนดให้เป็น “วันสถิติโลก” หรือ World Statistics Day ซึ่งกำหนดขึ้นเพื่อรณรงค์ให้ทั่วโลกได้ตระหนักถึงคุณค่าและบทบาทสำคัญของสถิติในการวางแผนพัฒนาระบบเศรษฐกิจสังคม และยกระดับคุณภาพชีวิตมนุษย์ The Art of Statistics : Learning from Data เท่าทันข้อมูลทลายกำแพงตัวเลขด้วยศาสตร์และศิลป์แห่งสถิติ เขียนโดย David Spiegelhalter แปลโดย สุนันทา วรรณสินธ์ ทุกวันนี้ชีวิตเรารายล้อมไปด้วย “สถิติ” เราอ่านข่าวตัวเลขคนว่างงาน ฟังพยากรณ์อากาศ เปิดเฟซบุ๊คที่แสดงผลตามอัลกอริทึม สถิติช่วยให้เราเข้าใจ “โลก” ผ่าน “ข้อมูล” หนังสือเล่มนี้ช่วยให้เราไปรู้จักศาสตร์และศิลป์แห่งสถิติที่มิใช่เพียงสูตรและตัวเลข ให้เราสามารถปรับใช้ พลิกแพลง เพื่อแก้ปัญหาในโลกความจริง ปูพื้นฐานแนวคิดสำคัญทางสถิติ ผ่านตัวอย่างที่น่าสนใจ เช่น ใครคือผู้โชคดีที่สุดบนเรือไททานิค กล้องจับความเร็วช่วยลดอุบัติเหตุจริงหรือ เราจะจับฆาตกรต่อเนื่องด้วยสถิติตได้อย่างไร พร้อมตั้งคำถาม ชั่งนำหนักข้อมูล และค้นหาหนทางสู่สถิติที่ “น่าเชื่อถือ” อย่างแท้จริง ติดตามอ่านต่อได้ที่ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยาม ชั้น 2 กันครับ
  • Item
    แนะนำหนังสือ : The Illustrated Story of Art [ND 50.C 5381 2013]
    ( 2022-10-27) Dorling Kindersley Limited
    เลขเรียกหนังสือ ND 50.C 5381 2013 หนังสือที่รวมผลงานภาพวาดงานศิลปะที่เล่าเรื่องราวลงในภาพวาด เรื่องราวที่เรียกว่า Great Movements ตั้งแต่ยุคอียิปต์โบราณ เรอเนสซองส์ บาโรค นีโอคลาสิค ศตวรรษที่ 19 จนถึงยุค Modern Age ติดตามอ่านต่อได้ที่ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยาม ชั้น 2 กันครับ
  • Item
    แนะนำหนังสือ : การเมืองในราชสำนักฝ่ายใน สมัยรัชกาลที่ 5 [DS 568.3 ฉ63 2561]
    ( 2024-02-15)
    หากย้อนกลับไปในอดีต เรื่องราวของความรักจะไม่ได้เป็นแค่เรื่องของคนสองคน แต่มีเรื่องราวของเศรษฐกิจ การเมือง และสังคมมาเกี่ยวข้อง และยิ่งเป็นความรักที่เกิดขึ้นในราชสำนักด้วยแล้ว เรื่องราวเหล่านี้ย่อมมีผลต่อการเลือกคู่ครองอีกด้วย วันนี้ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยาม ขอแนะนำหนังสือ การเมืองในราชสำนักฝ่ายใน สมัยรัชกาลที่ 5 (เลขเรียกหนังสือ DS 568.3 ฉ63 2561) โดยฉัตรดาว ลีเชวงวงศ์ เป็นหนังสือที่บอกเล่าเรื่องราวความรัก อำนาจ การเมือง และการเป็นใหญ่ของราชสำนักฝ่ายในในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นยุคสมัยที่สำคัญของทั้งในแง่ของตัวพระองค์เองเนื่องจากทรงครองราชย์ตั้งแต่ทรงพระเยาว์ จนไปถึงเรื่องราววิกฤติการต่างๆที่เกิดขึ้นกับสยาม มีผลทำให้การเลือกพระภรรยาเจ้า พระภรรยา และเจ้าจอมต่างๆ ส่งผลต่อฐานะในราชบัลลังก์ของพระองค์เอง ดังเช่นรักแรกของพระองค์ ซึ่งก็คือเจ้าจอมมารดาแพ หรือเจ้าคุณพระประยุรวงศ์ ซึ่งเป็นภรรยาพระราชทานจากรัชกาลที่ 4 โดนรัชกาลที่ 4 ได้ตรัสขอคุณแพจากสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ผู้เป็นปู่ และเมื่อคุณแพได้เป็นเจ้าจอม ก็ได้เข้ามาทำหน้าที่ในการเป็นผู้ติดต่อ สื่อสารระหว่างในหลวงรัชกาลที่ 5 และขุนนางตระกูลบุนนาค นอกจากนี้ตัวหนังสือยังได้บอกเล่าให้เห็นภาพการตั้งพระภรรยาเจ้า ทั้งในชั้นหลานของรัชกาลที่ 3 และน้องสาวต่างมารดาขององค์รัชกาลที่ 5 เพื่อให้เกิดเป็นสายตระกูลต่างๆ รวมไปถึงสิทธิ์ในการขึ้นครองราชย์บัลลังก์
  • Item
    แนะนำหนังสือ : การเมืองในสถาปัตยกรรมสมัยรัชกาลที่ 1 [NA1521 ช635 2558]
    ( 2024-04-14) อ.ชาตรี ประกิตนนทการ
    รวบรวมเรื่องราวและตั้งคำถามถึงยุคสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ที่หลายคนมักบอกว่ารัชกาลที่ 1 ต้องการสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ให้เป็นเหมือนกรุงศรีอยุธยาเหมือนเมื่อครั้งบ้านเมืองยังดี ซึ่งในความเป็นจริงนั้นชนชั้นนำในยุคนั้นต้องการสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ในแบบครั้งบ้านเมืองยังดีจริง แต่เป็นบ้านเมืองยังดีแบบมีนัยสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการเชิดชูพระแก้วมรกตเป็นพระพุทธรูปประจำเมือง และการใช้คติพระอินทร์เข้ามาเป็นเบื้องหลังการสร้างงานศิลปะและสถาปัตยกรรมในยุคสมัยของรัชกาลที่ 1 นอกจากนี้ การชำระพงศาวดารในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์โดยให้เหตุผลในการเสื่อมของอยุธยา มาจากชนชั้นปกครองและกษัตริย์ในอยุธยาไม่อยู่ในศีลธรรม ดังนั้นมาตรฐานที่ชนชั้นนำในสมัยรัชกาลที่ 1 ให้ความสำคัญที่สุดในการอยู่รอดของรัฐก็คือการตั้งมั่นอยู่ในศีลธรรมของชนชั้นปกครองนั่นเอง
  • Item
    แนะนำหนังสือ : กุลีลากรถ [HD8700.57.พ45 2546]
    ( 2024-05-02) พรรณี บัวเล็ก
    หนังสือกุลีลากรถกับประวัติศาสตร์แรงงานไทย (เลขเรียกหนังสือ : HD8700.57.พ45 2546) โดย พรรณี บัวเล็ก ได้กล่าวถึงข้อความเกี่ยวกับการต่อสู้เรียกร้องสิทธิของแรงงานชนชั้นกรรมกรไว้ในตอนหนึ่งว่า “การตื่นตัวของชนชั้นกรรมกรไทยในการเรียกร้องให้มีกฎหมายแรงงานที่ครอบคลุมถึงเรื่องที่จำเป็นต่างๆ เช่น การปรับปรุงสวัสดิภาพการทำงาน โดยเฉพาะสิทธิในการก่อตั้งสหภาพแรงงานได้แพร่กระจายไปในหมู่กรรมกร การนัดหยุดงานเพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมในปัญหาค่าจ้าง สวัสดิการได้เพิ่มมากขึ้น นับตั้งแต่หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองปี 2475 เป็นต้นมา กล่าวคือ เริ่มตั้งแต่ปี 2440 มีการนัดหยุดงานของกรรมกรรถลาก กรรมกรรถราง หลังจากก่อตั้งเป็นสมาคมแล้ว เป็นการเรียกร้องเพื่อให้นายจ้างลดค่าเช่าลงจากวันละ 40 สตางค์ ซึ่งเป็นอัตราที่สูงมาก การต่อสู้ครั้งนี้กรรมกรต้องตกเป็นฝ่ายแพ้ด้วยการยอมประนีประนอมตามข้อเสนอของนายทุนเนื่องจากไม่อาจต่อสู้กับความหิวได้” เนื้อหาภายในเล่มกล่าวถึงความยากลำบากของชีวิตกรรมกรรถลากชาวจีน ที่เข้ามาอาศัยในประเทศไทยและยึดอาชีพกุลีลากรถเป็นอาชีพหลัก แต่การอยู่รอดก็ต้องมีความมุมานะ พยายาม การเก็บหอมรอมริบ และความขยันขันแข็งเท่านั้นที่นำพากลุ่มคนเล็ก ๆ ชาวจีนไม่กี่คนก้าวไปสู่การเป็นเจ้าสัวในเมืองไทยได้
  • Item
    แนะนำหนังสือ : แกะรอยพระคเณศ [BL1255. พ66 อ44 2552]
    ( 2023-09-17) อรุณศักดิ์ กิ่งมณี
    ในช่วงของเทศกาลคเณศจตุรถี ซึ่งเชื่อกันว่าจะเป็นวันที่พระพิฆเณศจะลงมายังโลกมนุษย์เพื่อประทานพรแก่ผู้ที่ศรัทธทา และเป็นช่วงเวลาที่เราจะได้ใกล้ชิดกับพระองค์เป็นพิเศษ โดยบางตำราบอกว่าเป็นวันเกิดขององค์พระพิฆเณศ บางตำราเชื่อว่าเป็นการบูชาเพื่อขอฝน แต่วันนี้ห้องคลังความรู้มิวเซียมสยาม จะขอพาทุกท่านมาทำความรู้จักองค์พระพิฆเณศผ่านหนังสือ “แกะรอยพระคเณศ” สำหรับหนังสือแกะรอยพระคเณศ แต่งโดยคุณอรุณศักดิ์ กิ่งมณี (เลขเรียกหนังสือ BL1255. พ66 อ44 2552) ได้พูดถึงเรื่องราวขององค์พระพิฆเณศในหลากหลายแง่มุม เช่น พระคเณศ มาจากไหน? ที่หนังสือได้ระบุว่า “ความเก่าแก่ของคติความเชื่อเรื่องพระคเณศ น่าจะเกิดขึ้นมานานนับพันปี โดยนักวิชาการบางท่านเสนอว่าน่าจะเริ่มต้นขึ้นมานานกว่า 3,000 ปี โดยอ้างอิงจากคำว่า คณปติ ซึ่งปรากฎอยู่ในมนต์บทที่ 2 ของคัมภีร์ฤคเวท” หรือการพูดถึงพระคเณศในมุมของโบราณคดี เช่น “ส่วนหลักฐานทางโบราณคดีและศิลปกรรม พบว่าได้เริ่มสร้างรูปพระคเณศในอินเดียอย่างน้อยในสมัยพุทธศตวรรษที่ 8-11 ซึ่งถือว่าเป็นยุคเก่าแก่เท่าที่เคยพบมา อย่างไรก็ตามนักโบราณคดีพบว่าก่อนหน้าสมัยคุปตะ ได้มีการสร้างรูปบุคคลที่มีเศียรเป็นช้างขึ้นก่อนแล้ว ทว่ากลับไม่ได้หมายถึงพระคเณศ แต่หมายถึงคชานนนะ - ยักษมูรติ ซึ่งเป็นรูปของยักษ์ที่มีหน้าเป็นช้างเช่นกัน” สำหรับพระคเณศกับประเทศไทยนั้น เรียกได้ว่าจากหลักฐานทางโบราณคดี พื้นที่ดินแดนประเทศไทยในปัจจุบันนั้นได้มีการขุดค้นพบเทวรูปและรูปเคารพขององค์พระพิฆเณศในหลายพื้นที่ บางองค์มีอายุราว 1 พันปี และมีเรื่องราวของพระองค์อยู่ในเทวนิยายไทยคือ “คัมภีร์นารายณ์สิบปาง” ซึ่งจะมีความเกี่ยวข้องกับช้างเป็นพิเศษ ในแง่ที่ถือกันว่าพระองค์ทรงเป็น “เทพผู้ให้กำเนิดช้าง” และกลายเป็น “เทพแห่งศิลปวิทยา” ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 อีกด้วย สำหรับท่านใดที่มีความเคารพศรัธาในองค์พระพิฆเณศ เชื่อว่าหนังสือแกะรอยพระคเณศ แต่งโดย คุณอรุณศักดิ์ กิ่งมณี (เลขเรียกหนังสือ BL1255. พ66 อ44 2552) จะทำให้ทุกท่านได้รู้จักองค์พระพิฆเณศผ่านมุมมองเรื่องราวทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี ซึ่งทำให้เห็นว่าพื้นที่ของประเทศไทยเราก็มความผูกพันธ์กับเทพแห่งอินเดียมาอย่างยาวนานแล้วนั่นเอง ท่านที่สนใจสามารถมาอ่านหนังสือ หรือสมัครสมาชิกเพื่อยืม คืน หนังสือได้ที่ห้องคลังความรู้มิวเซียมสยาม เปิดทุกวันอังคาร - วันอาทิตย์ เวลา 10.00 น. – 18.00 น. แล้วมาค้นคว้าเรื่องราวต่างๆที่ห้องคลังความรู้กันเยอะๆนะครับ
  • Item
    แนะนำหนังสือ : ความทรงจำในการเสด็จต่างประเทศทางราชการ (เลขเรียกหนังสือ DS586 ส66 2530)
    ( 2024-09-11) สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    “เนื่องด้วยการจะเสด็จครั้งนั้นเป็นการเสด็จใหญ่ ใช้เวลาหลายเดือน เพราะการเสด็จะเยือนประเทศต่างๆติดต่อกัน จึงไม่คุ้มที่จะเสด็จกลับมาเมืองไทยจนกว่าจะเสด็จเยี่ยมประเทศต่างๆเหล่านั้นครบถ้วนแล้ว รัฐบาลเห็นใจเราที่จะต้องจากลูกทั้ง 4 คน ไปเป็นเวลาหลายเดือน ตอนนั้นลูกๆยังเล็กมาก ถ้าทิ้งไปนาน นอกจากจะคิดถึงแล้วยังเป็นห่วงอีกด้วย รัฐบาลจึงจัดหาที่พักให้เราที่ประเทศสวิส สำหรับเป็นศูนย์กลางในการที่จะเดินทางต่อไปยังที่ต่างๆ เป็นบ้านที่ใหญ่พอประมาณ มีชื่อว่า ฟองซาเล”
  • Item
    แนะนำหนังสือ : ความรู้เรื่องลูกปัดแก้วในงานโบราณคดีไทย [NK5440.B34 ผ53 2559]
    ( 2024-07-10) ผุสดี รอดเจริญ
    หนังสือเรื่อง “ความรู้เรื่องลูกปัดแก้วในงานโบราณคดีไทย” เขียนโดย ดร.ผุสดี รอดเจริญ จะให้ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับ “ลูกปัดแก้ว” ที่พบได้ในประเทศไทย และเนื่องจากเป็นหนังสือที่เกี่ยวกับโบราณคดี เนื้อหาจึงเน้นไปที่ด้านรายละเอียดของการขุดพบลูกปัดแก้ว เพื่อใช้เป็นหลักฐานทางโบราณคดี แต่ก็ยังสอดแทรกเนื้อหาของลูกปัดแก้วที่เชื่อมโยงไปยังด้านต่างๆ เช่น การค้าขายแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศไทยกับประเทศอื่นๆ ด้วยเช่นกัน
  • Item
    แนะนำหนังสือ : งานช่างสมัยพระนั่งเกล้าฯ [N7321 .ร6 ศ63]
    ( 2024-03-28) ศักดิ์ชัย สายสิงห์
    ในยุคสมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ของกรุงรัตนโกสินทร์ ถือว่าเป็นยุคสมัยหนึ่งที่มีการบูรณปฏิสังขรณ์วัดวาอารามทั้งในและนอกเขตพระนคร ถึงกับมีระบุไว้ในเพลงยาวสรรเสริญพระเกียรติรัชกาลที่ 3 ไว้ว่า “ทูลเรื่องอื่นมิได้ชื่นเหมือนเรื่องวัด เวียนแต่ตรัสถามไต่ให้ไฝ่ฝัน...” จากประโยคดังกล่าวสะท้อนให้เห็นว่า รัชกาลที่ 3 นั้นโปรดในเรื่องของการสร้างวัด ทั้งในส่วนของการบูรณปฏิสังขรณ์วัดที่สร้างตั้งแต่ครั้งรัชกาล ที่ 1 รวมไปถึงวัดที่สร้างขึ้นใหม่ในยุคของพระองค์เอง นั่นเลยทำให้หลายๆวัดในกรุงเทพในปัจจุบัน ยังคงปรากฏร่องรอยศิลปะงานช่างจากยุครัชกาลที่ 3 อยู่ หนังสือ งานช่างสมัยพระนั่งเกล้าฯ (เลขเรียกหนังสือ N7321 .ร6 ศ63) โดยศักดิ์ชัย สายสิงห์ ชี้ให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของฝีมือช่างในสมัยรัชกาลที่ 3 โดยเฉพาะการเปลี่ยนการสร้างวัดตามประเพณีนิยม กล่าวคือการใช้ไม้เป็นส่วนประกอบหลัก มาเป็นการสร้างตามพระราชนิยม ที่ใช้การก่ออิฐถือปูน ซึ่งนอกจากจะเป็นไปเพื่อความคงทนแข็งแรงแล้ว ยังมีสาเหตุสำคัญจากการเกณฑ์ช่างจีนมาช่วยก่อสร้าง “ในรัชสมัยนี้มีการบูรณปฏิสังขรณ์และสร้างวัดขึ้นใหม่อย่างมากมาย จำเป็นต้องระดมช่างเป็นจำนวนมาก ทำให้ขาดช่างฝีมือดีมาทำการก่อสร้าง โดยเฉพาะการสร้างแบบประเพณีนิยมที่ต้องแกะสลักช่อฟ้า หน้าบัน ถ้าต้องรอช่างเหล่านี้คงต้องใช้เวลานานจึงไม่ทันการ พระองค์จึงทรงเกณฑ์ช่างจีนมาช่วยสร้างงาน ดังนั้น รูปแบบของอาคารจึงเปลี่ยนแปลงไปตามความสามารถของช่างจีน”
  • Item
    แนะนำหนังสือ : ชีวิตทางสังคมในการเคลื่อนย้าย Social Life on the Move [HD 5856.A785 2561]
    ( 2023-01-05) วาสนา ละอองปลิว
    เปิดศักราชใหม่ หลายๆ คนอาจคิดเรื่องการขยับขยาย เปลี่ยนแปลงทั้งในเรื่องส่วนตน การงานอาชีพ หรือการเปลี่ยนแปลงด้านอื่น ๆ โลกเรานี้เต็มไปด้วยการเคลื่อนย้าย (Mobility) และนัยสำคัญที่การเคลื่อนย้ายมีผลต่อวิธีคิดเรื่อง”ชีวิต” (Life) ในสังคมสมัยใหม่ (Modern Society) ชีวิตอยู่ท่ามกลางการเคลื่อนย้าย การติดต่อระหว่างกัน สังคมสมัยใหม่เข้าใจการเรื่องการเคลื่อนย้ายว่าสื่อถึงความหมายเชิงบวกและสร้างความเปลี่ยนแปลง ชีวิตทางสังคมในการเคลื่อนย้าย Social Life on the Move เลขเรียกหนังสือ HD 5856.A785 2561 หนังสือเล่มนี้อธิบายภาพรวมของการเคลื่อนย้ายศึกษา (Mobility Studies) อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างการเคลื่อนย้ายและไม่สามารถเคลื่อนย้าย (Mobility and immobility) และการดำรงอยู่ที่เกิดขึ้นจากการเกาะเกี่ยวปฏิสัมพันธ์ (Relationality) ระหว่างตัวแสดงต่างๆในการเคลื่อนย้าย ทั้งที่เป็นคนและสิ่งที่ไม่ใช่คน กล่าวถึงการเคลื่อนย้ายของแรงงานที่ใช้ทักษะสูงและแรงงานใช้ทักษะต่ำ การเป็นแรงงานทาสบนเรือประมง การเคลื่อนที่ในพื้นที่เมืองและการเคลื่อนย้ายของเทคโนโลยี
  • Item
    แนะนำหนังสือ : ชื่อบ้านนามเมือง ในกรุงเทพฯ [DS589.ก4 .ศ52 2551]
    ( 2024-01-30) ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย
    การพัฒนาเมืองที่สำคัญของกรุงเทพมหานคร ตลอดช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา คือการตัดถนนหนทางต่างๆ ซึ่งนอกจากจะเป็นการเปลี่ยนรูปแบบการคมนาคมจากทางน้ำ มาสู่ทางบก ยังส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการอยู่อาศัยจากเรือนแพ สู่การอาศัยตามตึกแถว ซึ่งถนนหลายสายในเขตเมืองเก่า หรือบริเวณที่เรียกว่าเกาะรัตนโกสินทร์นั้น ล้วนถูกตัดขึ้นตั้งแต่ช่วงรัชกาลที่ 4 ซึ่งชื่อถนนทั้งหลายเหล่านั้นยังมีปรากฏให้เห็นอยู่จนถึงปัจจุบัน สำหรับหนังสือ ชื่อบ้านนามเมือง ในกรุงเทพฯ (เลขเรียกหนังสือ DS589.ก4 .ศ52 2551) โดย ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย เป็นหนังสือที่รวบรวมประวัติความเป็นมาของสถานที่ต่างๆ ครอบคลุมทั้งถนนหนทาง สะพาน ท่า วัดฯลฯ ที่สำคัญทั่วกรุงเทพมหานครจำนวนกว่าร้อยแห่งและเรียบเรียงไว้อย่างย่อและง่ายต่อการศึกษา เสมือนได้ช่วยจดจารความเป็นมาของชื่อบ้านนามเมือง ไว้เป็นหลักฐานอีกทางหนึ่ง ยกตัวอย่างเช่น สี่แยกแม้นศรี “แม้นศรี เป็นชื่อสี่แยกบริเวณถนนบำรุงเมืองตัดถนนจักรพรรดิพงษ์ตอนต่อกับถนนวรจักร ชื่อสี่แยกแม้นศรี มาจากชื่อหม่อมแม้น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา หม่อมห้ามของสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังสีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พระราชอนุชาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเมื่อหม่อมแม้นได้ถึงอนิจกรรม กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ได้ทรงนำเงินที่ได้รับจากการที่มีผู้มอบให้ช่วยงานศพ มาทำการสร้างสะพานข้ามคลองเล็กๆ ซึ่งขบวนแห่ศพจะต้องผ่าน เพื่อเป็นสาธารณประโยชน์และทรงอุทิศส่วนพระกุศลประทานแก่หม่อมแม้น โดยตั้งชื่อเป็นอนุสรณ์แก่หม่อมแม้นว่า สะพานแม้นศรี ต่อมาบริเวณนั้นมีการตัดถนนผ่านจนเป็นสี่แยก จึงเรียกแยกนั้นว่า สี่แยกแม้นศรี” ปัจจุบันบริเวณแยกแม้นศรี มีจุดเด่นคือ อาคารของการประปานครหลวง ซึ่งตั้งอยู่บนถนนบำรุงเมือง เป็นอาคารเก่าแก่ที่มีความสวยงาม และเป็นอาคารอนุรักษ์ เป็นที่ตั้งของการประปานครหลวงแห่งแรก เป็นจุดกำเนิดของการประปาในประเทศไทย โดยก่อตั้งมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2457 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเรียกกันติดปากว่า "ประปาแม้นศรี" ท่านที่สนใจเรื่องราวประวัติศาสตร์ที่สำคัญของพื้นที่กรุงเทพมหานคร สามารหาข้อมูลเพิ่มเติมได้จากหนังสือ ชื่อบ้านนามเมือง ในกรุงเทพฯ (เลขเรียกหนังสือ DS589.ก4 .ศ52 2551) ได้ที่ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยาม อาคารสำนักงานชั้น 2 ทุกวันอังคาร ถึง วันอาทิตย์ เวลา 10.00 – 18.00 น. เรายังมีหนังสืออีกมากไว้รอบริการผู้ใช้ทุกท่านอยู่นะครับ