Books of Interest

(2024-10-26) , สุจิตต์ วงษ์เทศ

ท้าวศรีสุดาจันทร์นั้นถือเป็นตำแหน่งพระสนมเอกทั้ง 4 ที่ประกอบไปด้วย ท้าวอินทรสุเรนทร์ ท้าวศรีสุดาจันทร์ ท้าวอินทรเทวี และท้าศรีจุฬาลักษณ์ สำหรับท้าวศรีสุดาจันทร์ที่ถูกพูดถึงในหลักฐานทางประวัติศาสตร์มากที่สุดคงหนีไม่พ้นท้าวศรีสุดาจันทร์ในสมัยของสมเด็จพระไชยราชาธิราช พระมหากษัตริย์ในราชวงศ์สุพรรณภูมิแห่งกรุงศรีอยุธยา ด้วยเรื่องราวที่น่าสนใจจากการบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ ทำให้เรื่องราวของท้าวศรีสุดาจันทร์ได้ถูกพูดถึงทั้งในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ วันนี้ ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยาม ขอชวนทุกคนมารู้จักเรื่องราวของท้าวศรีสุดาจันทร์ ผ่านหนังสือ ท้าวศรีสุดาจันทร์ “แม่หยัวเมือง” ใครว่าหล่อนชั่ว? สำหรับหนังสือ ท้าวศรีสุดาจันทร์ “แม่หยัวเมือง” ใครว่าหล่อนชั่ว? โดยสุจิตต์ วงษ์เทศ ที่ได้รวบรวมเรื่องราวของท้าวศรีสุดาจันทร์ ทั้งจากเอกสารไทยและต่างประเทศ และยังสืบค้นถึงปูมหลังของท้าวศรีสุดาจันทร์ ว่าเป็นตัวแทนจากราชวงศ์ละโว้ - อโยธยา ซึ่งเป็นการแผ่พระราชอำนาจโดยการสร้างความสัมพันธ์ทางเครือญาติกับราชวงศ์ที่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของกรุงศรีอยุธยา ในสมัยสมเด็จพระไชยราชาธิราช หัวเมืองฝ่ายเหนือถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของกรุงศรีอยุธยาโดยสมบูรณ์ โดยเห็นได้จากการที่ไม่มีการตั้งเจ้านายขึ้นที่เมืองเหนืออีกต่อไป นั่นเลยทำให้หลังการสวรรคตของสมเด็จพระไชยราชาธิราช ท้าวศรีสุดาจันทร์ซึ่งเป็นมารดาของพระยอดฟ้า พระราชโอรสที่ได้สืบราชสมบัติต่อจากสมเด็จพระไชยราชาได้รับการขนานนามว่าแม่หยัวเมือง ซึ่งอาจมาจากคำว่า แม่อยู่หัวเมือง ซึ่งหมายถึงสนมเอกคู่บัลลังก์ที่มีราชกุมาร นั่งเลยทำให้ท้าวศรีสุดาจันทร์ยิ่งมีอำนาจมากยิ่งขึ้น ซึ่งการที่มีอำนาจนี้เองย่อมสร้างความไม่พอใจให้กับราชวงศ์อื่นซึ่งต่างหวังช่วงชิงอำนาจในการปกครองกรุงศรีอยุธยา “ขุนพิเรนทรเทพเชื้อสายราชวงศ์สุโขทัยกับขุนอินทรเทพเชื้อสายเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช เป็นต้นคิดสำคัญในการกำจัดท้าวศรีสุดจันทร์ เพราะถ้าปล่อยให้เป้าหมายทางการเมือง 2 อย่างสัมฤทธิ์ผล ก็เป็นอันว่าต้องอยู่ภายใต้อำนาจกรุงศรีอยุธยาต่อไปไม่มีวันได้กลับคืนไปฟื้นฟูบ้านเมืองเดิม”

“เรื่องเล่า ชาวเกาะ” หนังสือที่จะชวนทุกท่านไปสำรวจพื้นที่ย่านเมืองเก่าจากเรื่องเล่าใหม่ พาไปเรียนรู้มิติต่าง ๆ ทางประวัติศาสตร์ และมรดกวัฒนธรรมที่ยังคงมีชีวิตจากประวัติของเมือง ผ่านเรื่องเล่าของคนและการสร้างสรรค์จากรุ่นสู่รุ่น เป็นหนังสือฉบับพกพาที่ทาง มิวเซียมสยาม ได้รวบรวมเรื่องเล่าใหม่ ๆ 12 เรื่องเล่า ที่ล้วนเป็นเหตุการณ์จริง ผ่านเรื่องสั้นแนวบันเทิงคดี เล่าโดยนักเขียนผู้รอบรู้ 14 คน และยังมีภาพประกอบสวย ๆ กับเนื้อหาสนุก ๆ เพลินสมอง เช่น แมวหอกลอง ชายเข็นดอกไม้ที่ปากคลอง ป้าน้อยกับผีหัวลำโพง เป็นการสอดแทรกจุดเด่นของแต่ละย่านจะสัมผัสได้ถึงเสน่ห์ที่แตกต่างกันไป

(2024-11-16) , หม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล

เกร็ดประวัติศาสตร์ในสมัยรัชกาลที่ 6 มีเรื่องที่น่าสนใจอยู่อีกมาก หลายท่านน่าจะทราบว่าพระองค์ทรงมียักษ์ตนหนึ่งมาขออยู่เฝ้าดูแลพระองค์ นั่นก็คือท้าวหิรัญ หรือที่รัชกาลที่ 6 เรียกว่า ท้าวหิรัญฮู (โดยฮูมาจาก Who ซึ่งก็คือใครในภาษาอังกฤษ วันนี้ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยามจะมาแนะนำหนังสือน่าอ่านเกี่ยวกับรัชกาลที่ 6 นั่นก็คือหนังสือ พระราชวงศ์จักรี สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 สำหรับหนังสือ พระราชวงศ์จักรี สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 แต่งโดยหม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล ได้บันทึกถึงยักษ์ตนหนึ่งที่มาเข้าฝันรัชกาลที่ 6 ไว้ว่า “เมื่อเสด็จประพาศ (ตามแบบต้นฉบับ) มณฑลพายัพครั้งนี้ ยังต้องเดินทางด้วยม้าจากปลายทางรถไฟเข้าป่าไป ก่อนวันเสด็จออกเดินทางได้ทรงพระสุบินไปว่า มียักษ์ตนหนึ่งมาเฝ้าทูลว่าชื่อหิรัญ จะมาอยู่เฝ้าดูแลรักษาพระองค์ให้มีภัยอย่าใดได้ จึงโปรดให้ช่างทำรูปยักษ์ตามที่มอดพระเนตร์ (ตามแบบต้นฉบับ) เห็นในพระสุบินนั้นรับไว้ และเรียกว่าท้าวหิรัญ” เรื่องของท้าวหิรัญพนาสูรยังปรากฏในพระราชหัตถ์ที่พระราชทานให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์ เพื่อทรงร่างโองการประกาศบวงสรวงท้าวหิรัญพนาสูร เมื่อ พ.ศ.2454 ว่าในระหว่างเสด็จเลียบมณฑลพายัพ พ.ศ.2448 นั้นคุณมหาดเล็กและคณะผู้ตามไม่เคยเดินป่าจึงเกิดความหวาดกลัวไข้ป่าและอันตรายต่างๆ พระองค์จึงชี้แจงว่าธรรมดาที่เจ้านายจะเสด็จแห่งใดจะมีเทวดาและปีศาจอสูรคอยติดตามป้องกันภัยอันตราย และได้มีผู้ติดตามได้ฝันว่าเห็นชายผู้หนึ่งรูปร่างล่ำสันใหญ่โตชื่อหิรันย์ เป็นอสูรชาวป่า ตามมาคอยดูแลไม่ให้มีอันตรายแก่รัชกาลที่ 6 และผู้ตามเสด็จได้ เมื่อพระองค์ทรงทราบก็ให้มีเครื่องสังเวยไปตั้งทุกค่ำคืน

(2024-11-08) , ยูวัล โนอาห์ แฮรารี

เริ่มที่เล่มแรก เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ (เลขเรียกหนังสือ CB113 ฮ84 2561) เขียนโดย ยูวัล โนอาห์ แฮรารี แปลโดย ดร.นำชัย ชีววิวรรธน์ เป็นหนังสือที่พูดถึงเรื่องราวของมนุษย์เรา ว่าเราเป็นอยู่อย่างทุกวันนี้ได้อย่างไร โดยเฉพาะ 70,000 ปีก่อน ที่บรรพบุรุษของเราอาศัยอยู่ในมุมมืดของทวีปแอฟริกา แต่ในช่วง 70,000 ปีหลังที่ผ่านมา Homo sapiens กลับกระจายไปทวีปอื่นๆ และครองโลกใบนี้ได้ในที่สุด! อันดับ 2 ที่ผู้ใช้อ่านเยอะที่สุดของเราได้แก่ วารสาร MONOCLE วารสารที่นำเสนอเรื่องราวข่าสาวรต่างๆที่เกิดขึ้นรอบโลก ทั้งในเรื่องของธุรกิจ ไลฟ์สไตล์ ไอเดีย ดีไซน์ต่างๆ โดยห้องคลังความรู้ของเรา มีวารสารเล่มนี้ให้ท่านที่สนใจได้อ่านตั้งแต่เล่มปัจจุบัน ย้อนกลับไปยังปีก่อนๆได้อีกด้วย สำหรับอันดับ 3 ที่ผู้ใช้บริการได้อ่านเยอะที่สุดได้แก่หนังสือ Natural History Museum Book of Animal Records (เลขเรียกหนังสือ QH48 C37 2013) โดย Mark Carwardine ที่รวบรวมเรื่องราวของสัตว์ชนิดต่างๆ ทั่วโลก โดยนำเสนอผ่านการจัดกลุ่มชนิดต่างๆ เช่น สัตว์ปีก สัตว์น้ำ สัตว์เลื้อยคลาน และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนำ

หนังสือเรื่อง แฟชั่น (เจ็บ) อันตรายจากการไล่ตามแฟชั่น โดยสำนักพิมพ์เสมสิกขาลัย ที่ได้รับลิขสิทธิ์การพิมพ์เผยแพร่จากสมาคมคุ้มครองผู้บริโภคแห่งปีนัง ประเทศมาเลเซีย จากหนังสื่อที่มีชื่อว่า “Fashion That Hurts” ที่ได้นำเสนอถึงผลกระทบจากแฟชั่นที่ใครหลายคนอาจคาดไม่ถึง ผ่านความรู้ทางวิทยาศาสตร์ประกอบกับการยกกรณีตัวอย่าง เพื่อให้ผู้อ่านได้เข้าใจถึงความสำคัญและตระหนักถึงการรักษาสุขภาพ ไม่ให้ตกเป็นเหยื่อแฟชั่น จนปล่อยให้ความงดงามภายนอกกัดกินความสมบูรณ์ที่อยู่ภายใน เสื้อผ้าเป็นสิ่งจำเป็นในการดำรงชีวิต แต่ก็มีบางชนิดที่สามารถสร้างอันตรายต่อร่างกายได้ อย่างเช่น เสื้อผ้าเอวต่ำ ที่ส่งผลก่อให้เกิดการบีบรัดประสาทรับความรู้สึกใต้กระดูกสะโพก ซึ่งนำไปสู่อาการคันหรือชาโดยไม่ทราบสาเหตุที่เรียกว่า “Paresthesia” ซึ่งสามารถรักษาได้โดยการหยุดสวมกางเกงเอวต่ำ แล้วหันมาใส่เป็นชุดกระโปรงหลวม ๆ แทน หรือการสวมยกทรงที่ผิดขนาด อาจก่อให้เกิดอาคารปวดหลัง ไหล และคอ จนนำไปสู่ภาวะทุพพลภาพจากกล้ามเนื้อถูกทำลายอย่างรุนแรงได้ เครื่องสำอางก็สามารถสร้างอันตรายต่อชีวิตได้เช่นกัน อย่างยาทาเล็บที่ประกอบด้วยสารฟอร์มัลดีไฮด์เรซินที่ทำให้มีเลือดออกบริเวณใต้เล็บ สารฟีนอล ซึ่งเป็นสารเคมีที่นักวิจัยสงสัยว่าอาจก่อให้เกิดมะเร็ง เกิดอาการบวม ผิวลอก ผิวไหม้ และเป็นลมพิษได้ และสารโทลูอีนที่สามารถดูดซึมผ่านผิวหนัง หากได้รับสารนี้บ่อย ๆ อาจทำให้ระคายเคืองต่อเยอะบุได้

(2025-01-16) , Michel Bohbot

หนังสือ “Made by Thai” เล่มนี้จะพาคุณไปสำรวจสถานการณ์ของวงการศิลปะไทยในเบื้องต้น ซึ่งเนื้อหาในหนังสือเล่มนี้นั้นจะนำเสนอภาพรวมของศิลปะในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นศิลปิน แกลเลอรี่ งานศิลปะในรูปแบบต่าง ๆ นักเขียน นักสะสมและนักออกแบบของประเทศและอื่น ๆ ในช่วงเวลาหนึ่งซึ่งบรรยายผ่านการสัมภาษณ์กับศิลปินถึงแนวคิด ที่มา และแรงบรรดาใจในการสร้างผลงานออกมาให้โดดเด่นและเตะตาผู้คนได้อย่างน่าสนใจ นอกจากนี้หนังสือ “Made by Thai” (เลขเรียกหนังสือ N410.M53 2022) ยังเป็นหนึ่งในผลงานคอลเลกชัน Made by... โดยมีหนังสือ Made by Chinese และ Made by Indians ซึ่งเป็นหนังสือที่อยู่ในคอลเลกชั่นเดียวกัน “ Made by Thai” (เลขเรียกหนังสือ N410.M53 2022) เล่มนี้เป็นหนังสือศิลปะที่ชนะใจผู้คนมากมายทั้งศิลปิน ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ นักสะสมงานศิลปะ ไม่เพียงแต่ในประเทศไทย แต่ยังรวมถึงในเอเชีย ยุโรป และส่วนอื่นๆ ของโลกอีกด้วย ผลงานในแต่ละชุดของคอลเลกชั่น Made by นั้นได้สร้างแรงบันดาลใจให้กับโปรเจ็กต์แยกย่อยของศิลปินคนอื่น ๆ ผ่านผลงานของพวกเขา ซึ่งได้รับความนิยมอย่างล้นหลาม