แนะนำหนังสือ : ชื่อบ้านนามเมือง ในกรุงเทพฯ [DS589.ก4 .ศ52 2551]

Abstract

การพัฒนาเมืองที่สำคัญของกรุงเทพมหานคร ตลอดช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา คือการตัดถนนหนทางต่างๆ ซึ่งนอกจากจะเป็นการเปลี่ยนรูปแบบการคมนาคมจากทางน้ำ มาสู่ทางบก ยังส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการอยู่อาศัยจากเรือนแพ สู่การอาศัยตามตึกแถว ซึ่งถนนหลายสายในเขตเมืองเก่า หรือบริเวณที่เรียกว่าเกาะรัตนโกสินทร์นั้น ล้วนถูกตัดขึ้นตั้งแต่ช่วงรัชกาลที่ 4 ซึ่งชื่อถนนทั้งหลายเหล่านั้นยังมีปรากฏให้เห็นอยู่จนถึงปัจจุบัน สำหรับหนังสือ ชื่อบ้านนามเมือง ในกรุงเทพฯ (เลขเรียกหนังสือ DS589.ก4 .ศ52 2551) โดย ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย เป็นหนังสือที่รวบรวมประวัติความเป็นมาของสถานที่ต่างๆ ครอบคลุมทั้งถนนหนทาง สะพาน ท่า วัดฯลฯ ที่สำคัญทั่วกรุงเทพมหานครจำนวนกว่าร้อยแห่งและเรียบเรียงไว้อย่างย่อและง่ายต่อการศึกษา เสมือนได้ช่วยจดจารความเป็นมาของชื่อบ้านนามเมือง ไว้เป็นหลักฐานอีกทางหนึ่ง ยกตัวอย่างเช่น สี่แยกแม้นศรี “แม้นศรี เป็นชื่อสี่แยกบริเวณถนนบำรุงเมืองตัดถนนจักรพรรดิพงษ์ตอนต่อกับถนนวรจักร ชื่อสี่แยกแม้นศรี มาจากชื่อหม่อมแม้น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา หม่อมห้ามของสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังสีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พระราชอนุชาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเมื่อหม่อมแม้นได้ถึงอนิจกรรม กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ได้ทรงนำเงินที่ได้รับจากการที่มีผู้มอบให้ช่วยงานศพ มาทำการสร้างสะพานข้ามคลองเล็กๆ ซึ่งขบวนแห่ศพจะต้องผ่าน เพื่อเป็นสาธารณประโยชน์และทรงอุทิศส่วนพระกุศลประทานแก่หม่อมแม้น โดยตั้งชื่อเป็นอนุสรณ์แก่หม่อมแม้นว่า สะพานแม้นศรี ต่อมาบริเวณนั้นมีการตัดถนนผ่านจนเป็นสี่แยก จึงเรียกแยกนั้นว่า สี่แยกแม้นศรี” ปัจจุบันบริเวณแยกแม้นศรี มีจุดเด่นคือ อาคารของการประปานครหลวง ซึ่งตั้งอยู่บนถนนบำรุงเมือง เป็นอาคารเก่าแก่ที่มีความสวยงาม และเป็นอาคารอนุรักษ์ เป็นที่ตั้งของการประปานครหลวงแห่งแรก เป็นจุดกำเนิดของการประปาในประเทศไทย โดยก่อตั้งมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2457 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเรียกกันติดปากว่า "ประปาแม้นศรี" ท่านที่สนใจเรื่องราวประวัติศาสตร์ที่สำคัญของพื้นที่กรุงเทพมหานคร สามารหาข้อมูลเพิ่มเติมได้จากหนังสือ ชื่อบ้านนามเมือง ในกรุงเทพฯ (เลขเรียกหนังสือ DS589.ก4 .ศ52 2551) ได้ที่ห้องคลังความรู้ มิวเซียมสยาม อาคารสำนักงานชั้น 2 ทุกวันอังคาร ถึง วันอาทิตย์ เวลา 10.00 – 18.00 น. เรายังมีหนังสืออีกมากไว้รอบริการผู้ใช้ทุกท่านอยู่นะครับ