แนะนำหนังสือ : แกะรอยพระคเณศ [BL1255. พ66 อ44 2552]

Abstract

ในช่วงของเทศกาลคเณศจตุรถี ซึ่งเชื่อกันว่าจะเป็นวันที่พระพิฆเณศจะลงมายังโลกมนุษย์เพื่อประทานพรแก่ผู้ที่ศรัทธทา และเป็นช่วงเวลาที่เราจะได้ใกล้ชิดกับพระองค์เป็นพิเศษ โดยบางตำราบอกว่าเป็นวันเกิดขององค์พระพิฆเณศ บางตำราเชื่อว่าเป็นการบูชาเพื่อขอฝน แต่วันนี้ห้องคลังความรู้มิวเซียมสยาม จะขอพาทุกท่านมาทำความรู้จักองค์พระพิฆเณศผ่านหนังสือ “แกะรอยพระคเณศ” สำหรับหนังสือแกะรอยพระคเณศ แต่งโดยคุณอรุณศักดิ์ กิ่งมณี (เลขเรียกหนังสือ BL1255. พ66 อ44 2552) ได้พูดถึงเรื่องราวขององค์พระพิฆเณศในหลากหลายแง่มุม เช่น พระคเณศ มาจากไหน? ที่หนังสือได้ระบุว่า “ความเก่าแก่ของคติความเชื่อเรื่องพระคเณศ น่าจะเกิดขึ้นมานานนับพันปี โดยนักวิชาการบางท่านเสนอว่าน่าจะเริ่มต้นขึ้นมานานกว่า 3,000 ปี โดยอ้างอิงจากคำว่า คณปติ ซึ่งปรากฎอยู่ในมนต์บทที่ 2 ของคัมภีร์ฤคเวท” หรือการพูดถึงพระคเณศในมุมของโบราณคดี เช่น “ส่วนหลักฐานทางโบราณคดีและศิลปกรรม พบว่าได้เริ่มสร้างรูปพระคเณศในอินเดียอย่างน้อยในสมัยพุทธศตวรรษที่ 8-11 ซึ่งถือว่าเป็นยุคเก่าแก่เท่าที่เคยพบมา อย่างไรก็ตามนักโบราณคดีพบว่าก่อนหน้าสมัยคุปตะ ได้มีการสร้างรูปบุคคลที่มีเศียรเป็นช้างขึ้นก่อนแล้ว ทว่ากลับไม่ได้หมายถึงพระคเณศ แต่หมายถึงคชานนนะ - ยักษมูรติ ซึ่งเป็นรูปของยักษ์ที่มีหน้าเป็นช้างเช่นกัน” สำหรับพระคเณศกับประเทศไทยนั้น เรียกได้ว่าจากหลักฐานทางโบราณคดี พื้นที่ดินแดนประเทศไทยในปัจจุบันนั้นได้มีการขุดค้นพบเทวรูปและรูปเคารพขององค์พระพิฆเณศในหลายพื้นที่ บางองค์มีอายุราว 1 พันปี และมีเรื่องราวของพระองค์อยู่ในเทวนิยายไทยคือ “คัมภีร์นารายณ์สิบปาง” ซึ่งจะมีความเกี่ยวข้องกับช้างเป็นพิเศษ ในแง่ที่ถือกันว่าพระองค์ทรงเป็น “เทพผู้ให้กำเนิดช้าง” และกลายเป็น “เทพแห่งศิลปวิทยา” ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 อีกด้วย สำหรับท่านใดที่มีความเคารพศรัธาในองค์พระพิฆเณศ เชื่อว่าหนังสือแกะรอยพระคเณศ แต่งโดย คุณอรุณศักดิ์ กิ่งมณี (เลขเรียกหนังสือ BL1255. พ66 อ44 2552) จะทำให้ทุกท่านได้รู้จักองค์พระพิฆเณศผ่านมุมมองเรื่องราวทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี ซึ่งทำให้เห็นว่าพื้นที่ของประเทศไทยเราก็มความผูกพันธ์กับเทพแห่งอินเดียมาอย่างยาวนานแล้วนั่นเอง ท่านที่สนใจสามารถมาอ่านหนังสือ หรือสมัครสมาชิกเพื่อยืม คืน หนังสือได้ที่ห้องคลังความรู้มิวเซียมสยาม เปิดทุกวันอังคาร - วันอาทิตย์ เวลา 10.00 น. – 18.00 น. แล้วมาค้นคว้าเรื่องราวต่างๆที่ห้องคลังความรู้กันเยอะๆนะครับ