แนะนำหนังสือ:โบราณคดีเมือง โบราณคดีกรุงเทพมหานคร[เลขเรียกหนังสือ DS 567.85.ก4 ก.47 2562]

Abstract

วันที่ 21 เมษายนของทุกปี ถือเป็นวันกำเนิดเมืองหลวงของไทย "กรุงเทพมหานคร" โดยมีพิธียกเสาหลักเมืองขึ้นในวันที่ 21 เมษายน 2325 เวลา 6.54 น. จากวันนั้นถึงวันนี้กรุงเทพฯ ก็มีอายุครบ 240 ปีแล้ว ในขณะที่กรุงเทพมหานครเป็นเมืองหลวงทีมีความเก่าแก่และสำคัญต่อประเทศมาอย่างช้านาน นายกบแดง คิดว่าเราควรมาทำความรู้จักกับกรุงเทพมหานครในแง่โบราณคดีเมือง เพื่อที่เราจะได้เข้าใจถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ ฟื้นฟูและพัฒนาเมืองในอนาคต โบราณคดีเมือง โบราณคดีกรุงเทพมหานครเล่มนี้มาจากโครงการวิจัยสถานภาพความรู้ด้านโบราณคดีกรุงเทพมหานคร ข้อมูล ทิศทางและแผนการอนุรักษ์และพัฒนาพื้นที่ในอนาคต ดังนั้นการศึกษาเรื่องโบราณคดีเมืองเพื่อให้ได้ข้อมูลหลักฐานใหม่เพื่อสร้างความรู้ด้านโบราณคดี ตรวจสอบประวัติความเป็นมา สำหรับโครงการก่อสร้างสิ่งใหม่ๆ ล้วนส่งผลกระทบต่อการอนุรักษ์หลักฐานทางโบราณคดีใต้ดิน เจ้าของโครงการก่อสร้างในภาคส่วนต่างๆ มักไม่ให้ความสำคัญ หลักฐานใต้ดินที่เป็นรากเหง้าของกรุงเทพมหานครกลับถูกเพิกเฉย ไม่เคยถูกนำมาพิจารณาเพื่ออนุรักษ์หรือพัฒนาในแผนแม่บทหรือแผนพัฒนา ตรงข้ามกับเมืองประวัติศาสตร์ของโลกที่รู้ค่า ได้นำหลักฐานเหล่านั้นมาอนุรักษ์ ฟื้นฟูต่อยอดจนกลายเป็นเอกลักษณ์แห่งเมืองนั้นๆ ในเล่มมีข้อมูลที่น่าสนใจมากเกี่ยวกับเรื่อง “อดีต” ของกรุงเทพมหานครที่เกี่ยวเนื่อง 2 ช่วงคือ 1) ช่วงก่อนพ.ศ.2498 และ 2) ช่วงหลังพ.ศ.2498-2559 งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาโบราณคดีเมืองแบบเมืองร่วมสมัย (contemporary city) คือ เมืองที่มีประชากรอาศัยอยู่ต่อเนื่องจวบจนถึงปัจจุบัน หรือมีการทิ้งร้างชั่วคราวแล้วมีคนกลับเข้ามาอยู่อาศัยและพัฒนาเมืองขึ้นมาอีกครั้ง รูปลักษณะทางกายภาพจึงเป็นเมืองที่ยังมีคนอาศัยอบู่และมีกิจกรรมทางสังคม